PAPAJA

Papaja jest drzewem podobnym do palmy, pochodzi z Meksyku i od najdawniejszych czasów jest uprawiana w Ameryce Środkowej. Dzisiaj hoduje się ją w wielu krajach tropikalnych.
Jej owoce mają owalny kształt, różnią się kolorem i wielkością. Najpopularniejsze są owoce niewielkie (20 - 30 dag), ale zdarzają się okazy ważące nawet 6 kg. Papaja pokryta jest zieloną skórką, która w czasie dojrzewania zmienia kolor, najczęściej przybierając różne odcienie żółci. Miąższ z licznymi czarnymi jadalnymi pestkami ma barwę żółtwopomarańczową, łososiową albo różową; jest słodkawy, o mało wyrazistym smaku i zapachu. Pestki, ostre w smaku, najczęściej się wyrzuca, chociaż można ich użyć jako przyprawę. Papaję kroi się wzdłuż na pół, usuwa pestki i wyjada miąższ albo obiera się i kroi na kawałki. Najlepiej smakuje skropiona sokiem z cytryny lub limki. Papaję dodaje się ponadto do sałatek, dżemów i pikli. Można ją gotować i przyrządzać jak warzywa dyniowate, a także robić z niej kompoty, soki albo syropy.
Papaja zawiera cukier, dużo witaminy C i witaminę A. Owoce te są bardzo nietrwałe. Zbiera się je, gdy zaczynają mięknąć, po 2-4 tygodniach nadają się do jedzenia. Można je przechowywać w temperaturze 10-12 C.

 

 

PERSYMONA

Persymona, kaki, hurma, hebanowiec (Diospyros) - rodzaj drzew występujących w strefie międzyzwrotnikowej. Kilka gatunków dostarcza jadalnych owoców zwanych persymona lub kaki. Najbardziej popularnym gatunkiem uprawianym dla owoców jest Persymona kaki.

 

Zastosowanie

Owoce kilku gatunków są jadalne (D. digyna, D. lotus, D. virginiana, D. kaki). Najbardziej rozpowszechnione w uprawie i w ofercie handlowej są owoce ostatniego z wymienionych gatunków. Owoc jest czerwonopomarańczowy, uprawiany głównie w Chinach, Korei i Japonii, także w cieplejszych rejonach Azji Środkowej. Owoce przypominają pomidor, z czterema listkami po spodniej stronie. Miąższ jest lekko twardawy, bardzo słodki i ma konsystencję galaretowatą. Wykorzystywany jest głównie do wszelkich konfitur, dżemów i galaretek. Rzadziej spożywany na surowo. Często dodaje się go do sosów słodko-kwaśnych.

Odmiany persymony można podzielić na dwie grupy: jedna grupa zawiera dużo taniny (garbnik, o właściwościach ściągających) zanikającej dopiero po osiągnięciu dojrzałości przez owoc – dlatego przed dojrzeniem owoc jest bardzo cierpki. Preferowane są więc odmiany bez tych właściwości. W miąższu cierpkich owoców znajduje się 8 pestek. Druga grupa nie zawiera taniny i nie posiada pestek. Owoce najlepszych odmian nie dają się przechowywać. Owoc charakterystycznie smakuje, jest bardzo słodki. Coraz częściej spotykany jest w Polsce.

W Korei znane są dwa rodzaje persymony (kor. gam): (1) twarde owoce (kor. dan-gam 단감)i (2) miękkie owoce (kor. yeon-si 연시, hong-si 홍시). Po ususzeniu zwane są gok-kkam (곶감). Miękkie owoce jada się również lekko zmrożone w całości w postaci sorbetu.

Owoc zawiera po 19% cukrów (glukozy i fruktozy), karoten, wapń i witaminę A i C .

PITAJA

Pitaja to rośliny występujące w tropikalnych lasach Ameryki Środkowej. Kaktusy te to typowe epifity, wspinające się po drzewach i skałach. Łodyga wytwarza korzenie powietrzne. Kwiaty są bardzo duże, nocne. Rodzaj ten obejmuje także gatunki mające jadalne owoce, które często występują w handlu pod nazwą pitaja lub pod angielskimi nazwami dragonfruit lub pitahaya. Pod grubą skórką z łuskowatymi wyrostkami (koloru od żółtego do czerwonego) znajduje się jadalny biały miąższ z również jadalnymi czarnymi nasionami. Miąższ można jeść łyżeczką lub obrać ze skórki i kroić w plastry. Posiada słodkawy, aromatyczny, orzeźwiający smak. Wykorzystuje się ją jako dodatek do sałatek owocowych, lodów, deserów.
Gatunki zaliczane do tego rodzaju:
Hylocereus lemairei
Hylocereus minutiflorus
Hylocereus polyrhizus, dragonfruit
Hylocereus triangularis
Hylocereus undatus, pitaja, dragonfruit, pitaya, pitahaya

 

POMELO

Pochodzi z Azji południowo-wschodniej. Uprawia się je w Indiach, Chinach, Tajlandii, na Malajach.
Pomelo są największymi owocami z rodziny cytrusów. Średnica niektórych okazów przekracza 20 cm, a waga 2 kg. Owoc przypomina duży grejpfrut - jest kulisty, ma żółtą, żółtozieloną lub różową, gąbczastą skórkę, której grubość dochodzi do 5 cm. Miąższ podzielony jest na ściśle przylegające do siebie, trudne do rozdzielenia cząstki, otoczone twardą błoną. Pojedyncza cząstka składa się z woreczków wypełnionych galaretowatą, półprzezroczystą masą i może zawierać kilka pestek, chociaż są też odmiany bezpestkowe. Miąższ pomelo jest żółtawy albo różowy. Pomelo są mniej gorzkie, ale także mniej aromatyczne niż grejpfruty. Jada się je na surowo, same albo w sałatkach. Można też robić z nich sok i marmoladę. Skórę można kandyzować.
Pomelo zawiera sole mineralne i witaminy (zwłaszcza wit. C). Owoce można przechodzić przez 2-4 miesiące, nawet w wysokiej temperaturze. Jednak w czasie przechowywania owoce wysychają, zmniejszają objętość i tracą na wadze. Kupując pomelo, należy więc wybierać owoce ciężkie.

 

RAMBUTAN

Rambutan - to długowieczne, zawsze zielone drzewo, osiągające wysokość 15 m, pochodzi z Indonezji. Obecnie rambutany uprawia się w Malezji, Tajlandii, Chinach, Indiach, na Filipinach i w niektórych krajach Ameryki Środkowej.
Owoce rambutanu mają wielkość śliwki, są pokryte twardą skórką z miękkimi włosami. Włoski świeżych owoców mogą mieć kolor purpurowy, żółty lub pomarańczowy z żółtozielonymi czubkami. Miąższ jest białawoprzezroczysty, słodki, soczysty i aromatyczny. W środku znajduje się podłużna pestka, którą po uprażeniu można jeść. Rambutany najczęściej jada się na surowo. Po przełamaniu owocu miąższ wyjada się łyżeczką. Można także po usunięciu skórki dodawać go do sałatek i deserów. Owoce zawierają dużo witaminy B 12 i C. Kupując rambutany, należy wybierać okazy dojrzałe (niedojrzałe mają na powierzchni zielone plamki). Są to owoce nietrwałe i nie nadają się do przechowywania. 

WANILIA

Wanilia płaskolistna
Wanilia to liana osiągająca 10 do 15 m długości. Wanilia jest epifitem korzystającym ze składników pokarmowych znajdujących się w obumarłych pniach i konarach drzew, które służą jej za podpory. Dawniej wanilię uprawiano współrzędnie z uprawnymi drzewami, które służyły jako naturalne podpory. Obecnie uprawa odbywa się na niskich podporach ułatwiających ręczne zapylanie (patrz zdjęcie). Do ok. 1800 roku monopolistą w uprawie wanilii był Meksyk, bowiem tylko tam występowały odmiany pszczół z rodzajów Melipona i Trigona zapylających kwiaty tej rośliny (również niektóre kolibry są zapylaczami). Jednakże odkrycie ręcznej metody zapylania umożliwiło powstanie upraw również w innych miejscach na świecie. Obecnie największym producentem na świecie jest Madagaskar. Kolejne miejsca na liście największych producentów zajmują: Komory, Seszele, Tonga, Antyle Francuskie. Owoce wanilii są zbierane jeszcze przed całkowitym  dojrzeniem owocu. Poddawane są one obróbce, by nabrały aromatu - suszy się je lekko na słońcu lub w piecu, fermentuje w podwyższonej temperaturze, suszy przez co najmniej trzy miesiące. Owoce dzięki takiemu przetworzeniu stają się czarne lub ciemnobrązowe, a na ich powierzchni widoczne są kryształy waniliny, lotnego estru warunkującego zapach i smak owocu. W wanilii dobrej jakości znajduje się 3-4% waniliny. Poza tym wanilia używana jest jako proszek, olejek bądź cukier waniliowy (minimum 27% wanilii). Używana jako popularna przyprawa w cukiernictwie oraz w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym, m.in. do produkcji likierów i przyprawienia czekolady. Wanilię stosuje w formie nalewki w stanach gorączkowych oraz zaburzeniach trawienia, a także pomocniczo w blednicy.

 

źródło: http://pychotka.pl/